نوش داروی دیرهنگام
آبیاری: گوجه كاران جنوب استان كرمان از شروع امسال چشم انتظار یاری سازمان تعاون روستایی بودند تا با اجرای طرح خرید حمایتی مانع ورشكستگی شان شود، تعاون روستایی آمد اما زمانی كه بیش از 80 درصد گوجه این منطقه، خراب و یا به قیمت ناچیزی توسط دلال ها خریداری شده بود.
جنوب کرمان یکی از قطب های تولید گوجه فرنگی کشور بشمار می رود و امسال نیز مانند سال های گذشته، کشاورزان با همت جهادی مبادرت به تولید این محصول کردند ولی باتوجه به ممنوعیت صادرات رُب گوجه و ترکش های ناشی از شیوع ویروس کرونا شاهد کاهش قیمت این محصول تا کیلویی ۲۰۰ تومان بودیم و این مساله نارضایتی کشاورزان جنوب استان کرمان را به دنبال داشت و درنهایت دیدیم که خرید حمایتی گوجه با تاخیر زیادی در این منطقه شروع شد. همین ابتدا بگوییم مسئولان برای اجرای طرح خرید حمایتی گوجه کوشش های زیادی کردند اما حقیقت امر این است که بروکراسی اداری اجازه نداد آن تلاش ها بموقع و در لحظه مناسب به نتیجه برسد.
خرید حمایتی امسال، مصداق واقعی نوش دارو بعد از مرگ سهراب بود چونکه فصل برداشت گوجه در جنوب کرمان از اوایل فروردین ماه هر سال آغاز و خردادماه به آخر نرسیده تمام می شود و این در حالیست که سازمان تعاون روستایی در تاریخ ۱۰ خردادماه طرح خرید حمایتی را در این دیار کلید زد و این مساله موجب نارضایتی خیلی از کشاورزان منطقه شد که از سر اجبار و ناچاری، مزارع خودرا درو نکرده، شخم زده بودند.
مدیر کل بازرگانی محصولات کشاورزی سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور در حالی خبر از خرید نامحدود و حمایتی گوجه فرنگی می دهد که مدت زمان طرح را تا اختتام خردادماه اعلام نموده و طبیعی است بیش از ۸۰ درصد گوجه کاران از اقدام دیرهنگام و بی موقع این مجموعه ناراحت شوند.
کریم عباس زاده با اعلان اینکه ما می بایستی از هفتم خردادماه آغاز به اجرای طرح خرید حمایتی گوجه می کردیم عنوان کرد: باتوجه به ابلاغیه سازمان مدیریت و برنامه ریزی، این طرح بعد از تخصیص اعتبار از ۱۰ خردادماه شروع شد.
او افزایش قیمت امروز گوجه فرنگی را سیاست خرید حمایتی سازمان تعاون روستایی عنوان نمود و اظهار داشت: از شروع اجرای طرح خرید حمایتی تا کنون چهار هزار تُن گوجه فرنگی در منطقه جنوب کرمان با قیمت هزار تومان از کشاورزان خریداری شده است.
این درحالی است که در جنوب کرمان بیش از ۱۱ هزار هکتار مزرعه به کشت گوجه فرنگی اختصاص داده شده و کارشناسان کشاورزی عنوان کرده بودند از این مقدار سطح زیر کشت حدود ۴۸۰ هزار تُن محصول برداشت می شود. « ۳۸۴ هزار تُن گوجه فرنگی این منطقه پیش از اجرای طرح خرید حمایتی با قیمتی بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ تومان از کشاورزان خریداری و یا در مزارع خراب شده است »
رییس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان نیز مدتی پیش در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیشترین میزان سطح زیر کشت گوجه را در شهرستان رودبار جنوب اعلام نمود و اظهار داشت: علت کاهش قیمت گوجه، محدودیت های صادراتی است.
سعید برخوری که دارای مدرک دکترای کشاورزی است افزود: شرایط کرونایی، بسته شدن رستوران ها، تالارها و دیگر اماکن عمومی هم سبب کاهش تقاضا و در نتیجه کاهش قیمت گوجه شد.
او خواهان لغو ممنوعیت صادرات رب گوجه در حجم بالا شد و اظهار داشت: باتوجه به نبود توجیه اقتصادی برای بعضی از کارخانه داران در زمینه بسته بندی ربِ پنج کیلویی، انبار کارخانه ها پُر از رب شده و این مشکل باید توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت برطرف شود.
همانگونه که رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان عنوان نمود، یکی از عمده ترین مشکلات گوجه کاران این دیار وجود محدودیت های صادراتی است و این محدودیت ها باید برداشته شود و این بدین معناست که در شرایط عادی هم گوجه کاران ما با مشکل مواجهند و امروز پیدایش قریب الوقوع ویروس کرونا و به تبع آن تعطیلی رستوران ها و تالارها به این مشکل دامن زده است.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که در مواقع بحرانی و زمانی که یک خسارت بزرگ برای قشری از جامعه (کشاورزان) پیش بینی می شود، مقید بودن به برخی مقررات دست و پاگیر اداری، یک اشتباه راهبردی بوده و خروجی آن چیزی جز هدر دادن وقت، هزینه و تحمیل خسارات سهمگین به قشر تولیدکننده نخواهد بود. خیلی از کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که در مواقع بحرانی و زمانی که یک خسارت بزرگ برای قشری از جامعه (کشاورزان) پیش بینی می شود، مقید بودن به برخی مقررات دست و پاگیر اداری، یک اشتباه راهبردی بوده و خروجی آن چیزی جز هدر دادن وقت، هزینه و تحمیل خسارات سهمگین به قشر تولیدکننده نخواهد بود.
چالش گوجه فرنگی زمانی پیش آمد که هنوز بیشتر از یک ماه از تجربه تلخ پیاز نگذشته بود، در بحث پیاز هم دیدیم تعرفه ۱۰ هزار تومانی زمانی برداشته شد که عملا هیچ سودی به حال پیازکاران نداشت و محصول کشورهایی که به پیاز ما نیاز داشتند به عمل آمده و به مرحله برداشت رسیده بود. « سوالی که همچنان ذهن پیازکاران را درگیر کرده این است که مسئولیت ورشکستگی ۱۰۰ درصدی شان را چه کسی بر عهده می گیرد »
مردم هم سوالات زیادی درباب این اتفاقات دارند ازجمله اینکه چرا در برنامه کشت این محصولات، نیاز داخل کشور، برآورد نشده است. چرا کشور ما باید با انبوهی از محصولات کشاورزی مازاد مواجه باشد، اگر نیاز داخلی درست محاسبه نشده چرا برای صادرات تولیدات مازاد چاره اندیشی نکردیم و اگر در صادرات مشکل داشتیم چرا طرح های خرید حمایتی را بموقع عملیاتی نکردیم.
با وجود تمامی تفاسیر باید عرض نماییم همین خرید حمایتی که خیلی هم دیر و بدموقع آغاز شد، توفیق چندانی برای کشاورزان ندارد چونکه قیمت امروز (هزار تومان) تنها قسمتی از هزینه اجاره زمین کشاورزان را پوشش می دهد و در گفت و گوهایی که با کشاورزان جیرفتی داشتیم همگی عنوان کردند فروش هرکیلوگرم گوجه فرنگی کمتر از سه هزار تومان، برای ما ضرر بوده و هیچ سودی عایدمان نمی گردد. افزایش قیمت نهاده های کشاورزی باتوجه به دلیلهای مختلفی که همه ما از آنها باخبر هستیم، قیمت تمام شده محصولات کشاورزی را افزایش داده است.
برخی می گویند جهاد کشاورزی، بذر یارانه ای به کشاورزان می دهد پس قیمت هزار تومان هم برای آنها صرفه دارد، این مساله را بررسی کردیم و کاشف به عمل آمد که بذر یارانه ای به اندازه کاشت یک هکتار به کشاورزان داده می شود و اگر یک کشاورز بخواهد ۱۰ هکتار گوجه یا پیاز کشت کند باید بذر مورد نیاز برای ۹ هکتار دیگرش را در بازار آزاد و با قیمت های افسانه ای خریداری کند. « اگر قیمت یک هکتار بذر خوب با قیمت دولتی حدود هشت میلیون تومان شود، کشاورز باید همان بذر را در بازار آزاد ۴۰ میلیون تومان و شاید بیشتر خریداری کند»
به گفته امین صنعتی فعال حوزه کشاورزی، در شرایط امروز، بهترین اقدام مناسب برای نجات کشاورزان، تصویب و اجرای بموقع طرح های خرید تضمینی و حمایتی است، چونکه ما همیشه با مشکلاتی همچون کرونا و بسته بودن مرزهای صادراتی مواجه نیستیم پس می طلبد برای عبور از چنین بحران هایی ردیف بودجه های مناسبی در نظر گرفته شود، البته این بودجه ها رقم قابل توجهی را شامل نمی گردد. بعنوان مثال نیک است بدانید اگر دولت بخواهد تمامی گوجه فرنگی کشاورزان جنوب استان کرمان (۴۸۰ هزار تُن) را به قیمت هزار تومان خرید حمایتی کند، مجموع رقمش به ۵۰۰ میلیارد تومان نمی رسد. اما کمترین فایده اش این است که کشاورزان زیادی بر اثر ورشکستگی از دست طلب کارها و بانک ها فراری نمی شوند.
همانگونه که در ابتدای گزارش اشاره کردیم، بروکراسی اداری و مکاتبات زمان بَر همچون خوره ای به جان بخش های مختلف کشور خصوصا بخش های اقتصادی افتاده و در بحث اجرای دیرهنگام طرح خرید حمایتی گوجه هم این موضوع، صادق است، برای روشن شدن مطلب، شما را به مصاحبه قبلی ایرنا با معاون بازرگانی تعاون روستایی جنوب کرمان ارجاع می دهیم، محمد بلندنظر در آن گفت و گو به روند تصویب و اجرای طرح های خرید حمایتی اشاره می کند.
به گفته او، خرید حمایتی محصولات کشاورزی باید توسط ستاد تنظیم بازار استان تصویب و پس از آن در ستاد تنظیم بازار کشور قیمت خرید محصول از کشاورز تعیین شود و بعد از تامین اعتبار مورد نیاز توسط سازمان برنامه و بودجه کشور، توسط وزارت جهاد کشاورزی به سازمان مرکزی تعاون روستایی ابلاغ شود و درنهایت بعد از ابلاغ قیمت ها به مدیریت تعاون روستایی با تشکیل مراکز خرید در شهرستان ها نسبت به خرید حمایتی با قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار کشور اقدام می شود. « تصور کنید برنامه ریزی و برگزاری این جلسه ها چه روزها و هفته هایی به طول می انجامد»
مدیر یکی از کارخانه های رب گوجه در جنوب کرمان که به شرط ذکر نکردن هویتش در این گزارش با ما مصاحبه کرد، اظهار داشت: کشاورزان به نشانه اعتراض از خرید حمایتی دیرهنگام، در مقابل این کارخانه تجمع کرده بودند.
وی اضافه کرد: طبق آمار اعلام شده، سازمان تعاون روستایی ۴۰ میلیارد تومان برای خرید حمایتی گوجه در جنوب کرمان مختص کرده است.
با حسین وزیری یکی از گوجه کاران کهنوجی قرار مصاحبه گذاشتیم و از نزدیک مزرعه درو نشده اش را دیدیم، تمامی بوته های گوجه در مزرعه این کشاورز جنوبی خشک شده بود. خواستیم نظرش را در مورد طرح خرید حمایتی بگوید، او بیان داشت: این خرید حمایتی فقط به نفع گوجه کاران جیرفت و عنبرآباد شد چونکه محصول گوجه این شهرستان ها دیرتر از پنج شهرستان دیگرِ جنوب کرمان به عمل می آید.
وزیری اضافه کرد: برداشت گوجه در این منطقه همیشه از منوجان آغاز و در جیرفت تمام می شود بدین جهت مسئولان باید برای حفظ عدالت، ترتیبی اتخاذ کنند تا شاهد رفع این بی عدالتی در زمینه خرید حمایتی محصولات باشیم.
محمد خانه گیر هم یکی از گوجه کاران اهل رودبار جنوب است، او نیز بیان داشت: شرایط آب و هوایی منطقه موجب زودرس شدن این محصول در رودبار جنوب نسبت به دیگر شهرستان های جنوبی شده پس ما نمی توانیم کاری نماییم که گوجه دیرتر به عمل آید.
وی اضافه کرد: برنامه ریزی خرید حمایتی باید به نحوی باشد که شامل تمامی گوجه کاران منطقه جنوب کرمان شود.
احمد کوهپیما گوجه کار اهل شهرستان منوجان نیز اظهار داشت: برای تولید هر کیلو گوجه فرنگی در منطقه ما سه هزار و ۵۰۰ تومان هزینه شده ولی از سر ناچاری این محصول را با قیمت ۵۰۰ تومان و حتی کمتر به دلال ها فروختیم.
وی اضافه کرد: نبود نظارت و مدیریت لازم درباب انتقال محصول به بازار، دلال بازی و واگذار کردن بازار به سیستم عرضه و تقاضا کار را به جایی رسانده که سبد ۲۰ کیلوگرمی محصول که در ابتدا ۱۸ هزار تومان خرید و فروش می شد به قیمت ۶ هزار تومان بین دلال ها دست به دست می شد.
در این بین بعضی از فعالان حوزه کشاورزی پیشنهاد می کنند از ۴۰ میلیارد تومانی که برای خرید حمایتی گوجه فرنگی در نظر گرفته شده باتوجه به فرصت زمانی محدود تا اختتام ماه جاری، مسئولان مبلغی از این پول را برای کشاورزانی که طی ماه های گذشته محصول خودرا با قیمت پایین به کارخانه ها فروخته اند، اختصاص داده شود.
«آن ها بر این باورند، حالا که برداشت گوجه در بیش از ۸۰ درصد مزارع جنوب کرمان به انتها رسیده، اجرای طرح خرید حمایتی دردی از دل کشاورزان برنمی دارد»
خرید حمایتی را بهتر است به یک داروی موقت برای مواقع بحرانی تشبیه نماییم چونکه اجرای چنین طرح هایی برای دولت هزینه بَر است و از سویی خیلی از کشاورزان تمایل چندانی برای دریافت کمک های حمایتی اینگونه، ندارند و تنها انتظارشان این است که مسئولان، شرایط مناسب را برای فروش منصفانه تولیداتشان فرآهم کنند، آنها سختی و مشقت کار در مزرعه را تحمل می کنند تا دستشان جلوی کسی دراز نباشد.
اجرای دیرهنگام طرح خرید حمایتی گوجه در جنوب کرمان موجب انتقادهای زیادی از طرف جامعه کشاورزی این منطقه شده و امروز مقالات مختلفی با تیترهای «نوش دارویی و پس از مرگ سهرآب آمدی» و «آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا» در مطبوعات و فضای مجازی این خطه چاپ و منتشر می شود.
تولید رب گوجه و مشکلات پیش روی فروش و صادرات این محصول هم بحث مفصل و البته مرتبطی است که در گزارش های بعدی با دعوت از کارشناسان و فعالان اقتصادی به آن خواهیم پرداخت.
از آنجا که امسال شیوع ویروس کرونا تاثیر زیادی بر کاهش قیمت محصولات کشاورزی داشت، خوب است بدانید این ویروس بیش از سه میلیارد تومان خسارت به بخش کشاورزی جنوب کرمان وارد کرده است.
بنا به اعلام مرکز اطلاع رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تابحال ۱۶۷ هزار و ۱۵۶ نفر بطور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و با فوت ۶۳ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، تعداد جان باختگان کرونا در کشور به ۸ هزار و ۱۳۴ نفر رسیده است.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب