تحقق برنامه های دولت در لایروبی آب بندان های مازندران
احیای آب بندان ها بعنوان منابع آبی ماندگار و اجدادی شمالی ها كه از سال قبل در دستور كار دولت تدبیر و امید قرار گرفت به رغم همه مشكلات مالی طبق برنامه پیش می رود و دلگرمی ویژه ای برای كشاورزان بخصوص در استان مازندران بوجود آورده است.
به گزارش آبیاری به نقل از ایرنا، بر مبنای برنامه دولت، کارلایروبی آب بندان ها به همراه سردهنه های زراعی با استفاده از فناوری های نوین و تأمین اعتبار از سال قبل آغاز و مقرر شد در مدت سه سال تمامی این سازه های آبی قدیمی به پایان برسد. همسو با این برنامه، دولت برای این منظور ۱۶۰ میلیارد تومان بودجه پیشبینی کرده است که بر مبنای پیشرفت کار میان سه استان مازندران، گیلان و گلستان تقسیم می شود.
بر اساس آمار رسمی، مساحت کل آب بندان های استان های گلستان، مازندران و گیلان حدود ۳۳ هزار هکتار است که آب مورد نیاز حدود ۱۵۰ هزار هکتار اراضی شالیزاری را تأمین می کند.
از آن جایی که استان مازندران در میان استان های شمالی بیشترین تعداد و مساحت آب بندان ها را دارد، با پیگیری استانداری و همکاری شرکت آب منطقه ای و جهاد کشاورزی استان، تابحال لایروبی و مرمت آنهها طبق آمار برنامه پیش رفته است.
بازسازی و مرمت ۱۴۰ قطعه آب بندان در مازندران
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مازندران با بیان این که تابحال کار مرمت و بازسازی ۱۴۰ قطعه آب بندان در استان انجام شده، اظهار داشت: بازسازی این آب بندان ها با اعتبار ۱۰۰ میلیارد تومانی از جانب آب منطقه ای و جهاد کشاورزی استان عملیاتی شد.
محمد ابراهیم بخکشی به نقش تعیین کننده آب بندان ها در تأمین آب زراعی استان اشاره نمود و اضافه کرد: برای بازسازی تمامی آب بندان های باقی مانده استان ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
لایروبی سه هزار هکتار آب بندان مازندران در سال جهش تولید
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی مازندران هم اظهار داشت که کار مطالعاتی ساماندهی ۳۳ قطعه از آب بندان های استان برای سالجاری به اتمام رسیده و این پروژه مهم کشاورزی با تخصیص ۵۰ میلیارد تومان تا آخر سال مالی جاری انجام می شود.
فرزین فرهادی مساحت آب بندان های استان را حدود ۱۸ هزار هکتار عنوان نمود و اضافه کرد: با لایروبی تمامی آب بندان های استان، میزان ذخیره سازی آب در آنها از ۴۰۰ میلیون مترمکعب کنونی به ۷۰۰ میلیون متر مکعب افزایش می یابد.
این کارشناس آب و خاک کشاورزی مازندران اظهار داشت: به صورت یقین با لایروبی آب بندان ها استفاده از منابع آبی زیر زمینی بخصوص حفر چاه های مجاز و غیرمجاز کشاورزی در استان کاسته می شود.
کارشناسان کشاورزی معتقدند ظرفیت منابع آبی آب بندان های شمال معادل چندین برابر حجم یک سد است و طبق آمار شرکت آب منطقه ای هم اکنون هشت سد بزرگ و کوچک در مازندران با میانگین ظرفیت ذخیره سازی و آبگیری حدود ۳۵۰میلیون مترمکعب وجود دارد که این مقدار برابر با ذخیره سازی فعلی آببندان ها است ولی اگر لایروبی آببندان های استان طبق برنامه محقق شود، ظرفیت ذخیره آب پشت آببندان ها به حدود ۷۰۰میلیون مترمکعب یعنی ۲ برابر ظرفیت سد ها افزایش می یابد.
یکی از دلایلی که دولت به این منبع ذخیره گاهی آبی توجه کرده است مقایسه آن با ساخت سد است؛ یعنی به صورت متوسط زمان سد سازی در ایران هفت تا ۱۰ سال است اما مطالعه، اجرا و بهره برداری از آب بندان ها شمال در کمتر از یک سال انجام می شود.
همچنین گردشگری و مقولات زیست محیطی از کارکردهای دیگر آب بندان ها به حساب می آید، موضوعی که در سد سازی و ایجاد شبکه های آبیاری در شمال با چالش زیست محیطی مواجه می باشد.
پرورش ماهیان گرم آبی هم از دیگر کارگردهای اقتصادی آب بندان ها است. طبق آمار شیلات مازندران هر ساله ۳۷ تا ۴۰ هزار تن انواع ماهی کپور، آزاد، سفید و فیتوفاک در آببندان های استان پرورش یافته و سپس صید و به بازار داخلی و خارجی عرضه می شود.
آب بندان بعنوان سازه ذخیره ساز آب کشاورزی، مختص استان های شمالی کشور است که در مازندران به آن " اندون "، در گیلان " سل " و در استان گلستان " بندسار " می گویند.
مدرن سازی ۱۰۰سردهنه کشاورزی
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای مازندران همینطور تعداد سردهنه های سنتی و مدرن استان را یکهزار و ۸۰۰ گذر عنوان نمود و اظهار داشت: تا کنون از ۲۰۰ سردهنه مدرنی که در دستور کار شرکت قرار داشت ۱۰۰ مورد آن طی ۲ سال قبل با هزینه ۳۰ میلیارد تومان انجام شد.
یخکشی به افزایش هزینه های اجرای طرح های شرکت آب منطقه ای در مازندران اشاره نمود و بیان داشت: مدرن سازی سردهنه ها برای آبگیری انهار زراعی در استان ضروریست و برای اجرای مابقی طرح های مدرن سازی سردهنه های استان به ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
سالانه بیشتر از ۱.۵ میلیارد متر مکعب از آب رودخانه ها از راه این سردهنه ها تنظیم و به مصرف اراضی کشاورزی بویژه شالیزاری استان مازندران می رسد.
سردهنه های سنتی رودخانه ها در مازندران مهم ترین روش آبیاری زمین های کشاورزی بخصوص اراضی شالیزاری است. سردهنه های سنتی با چوب و کیسه های پر از خاک و گل درست می شود تا آب روخانه را بعد از ایجاد یک مسیر انحرافی به کشتزار برساند.
با مدرن سازی سردهنه ها، علاوه بر بالا رفتن بهره وری آب، مدیریت و تقسیم بندی آب هم قابل اجراست و این کار سبب می شود دیگر کشاورزان با هم بر سر تقسیم آب درگیر نشوند.
استان مازندران ۱۲۰ شاخه رودخانه اصلی و فرعی به طول حدود هفت هزار کیلومتر دارد.
عمده حدود ۴۶۰ هزار هکتار از اراضی زراعی و باغی استان هم اکنون با استفاده از سردهنه های کشاورزی، از آب رودخانه ها آبیاری می شوند.
بیشترین میزان مصرف آب بخش کشاورزی در مازندران مربوط به شالیزارهاست و هدایت و تقسیم بندی آب از راه سردهنه ها بیشترین سهم را در آبیاری این اراضی دارد.
مازندران حدود ۲۳۰ هزار هکتار اراضی شالیزاری دارد و بر مبنای آمارهای رسمی سالانه یک میلیون تن برنج سفید تولید می کند.
منبع: آبیاری
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب