آب مجازی آبی که بی سر و صدا هدر می رود
آبیاری: در شرایطی که کشور ما در وضعیت تنش آبی قرار دارد و محیط زیست با پرداخت نشدن حق آبه اش دست و پنجه نرم می کند، قطره قطره آب موجود در این سرزمین اهمیتی صدچندان دارد. یکی از مواردی که مصرف آب در آن مقدار قابل توجهی دارد، آب مجازی است. یک عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایرانیان بر اهمیت توجه به این مساله تاکید می کند.
به گزارش آبیاری به نقل از ایسنا، کشور ما در نیم قرن اخیر درگیر مشکلات آبی و خشکسالی شده و دریاچه ها، تالاب ها و خاک ما از عطشی طولانی رنج می برند. بارش های موقت که گهگاهی چند جرعه آب در گلوی خشک شده تالاب ها می ریزند، نمی توانند دوای درد مزمنی کم آبی و خشکسالی باشند. در این سال ها راهکارهای زیادی برای کنترل این چالش پیشنهاد شده که همه در جایگاه خود قابل تامل و مهم هستند. یکی از راهکارهای مطرح شده استفاده از «آب مجازی» است. آب مجازی مقدار آبی است که یک کالا یا یک محصول کشاورزی در پروسه تولید مصرف می کند تا به مرحله نهایی برسد. در شرایطی که کشور ما در وضعیت تنش آبی به سر می برد و حق آبه تالاب ها بطور کامل تامین نمی گردد، بهتر است تولید محصولات پرآب بر مورد بازبینی قرار بگیرد. محسن موسوی با اشاره به اهمیت آب مجازی می گوید: کشور ما باید برای واردات آب مجازی بوسیله محصولات پرآب بر برنامه ریزی کند.
محسن موسوی خوانساری در گفت و گو با ایسنا با اشاره به وضعیت تنش آبی در کشور اشاره کرد: کشور ما از نظر مصرف آب در حالت تنش شدیدی قرار دارد. بر اثر این تنش شدید، تعدادی از تالاب های ما خشکیده اند و ما باید حق آبه آنها را تامین نماییم. برای تحقق این هدف لازم است ۲۰ درصد از مصارف آب های سطحی در بخش کشاورزی کم شود.
وی با اشاره کسری مخزن و کمبود منابع آب زیرزمینی افزود: در حوزه آب های زیرزمینی نیز کسری مخزن ما به ۱۴۰ میلیارد متر مکعب می رسد. این کسری طی دهه ها به وجود آمده است و هر سال به آن افزوده می شود. سالانه ۵ میلیارد متر مکعب اضافه برداشت داریم در صورتیکه در مجموع باید ۳۰ درصد از مصارف چاه های مجاز و بدون مجوز کشاورزی در سطح کشور (۴۰ میلیارد متر مکعب) کاسته شود. امسال و سال آینده باید ۲۰ تا ۳۰ درصد مصارف کشاورزی به ناچار کاهش پیدا کند تا پایداری سرزمین و تاب آوری محیط زیست حفظ شود.
موسوی ضمن تاکید بر تاثیر کنترل مصرف آب بر میزان تولیدات کشاورزی اظهار داشت: به سبب کاهش منابع آب و کاهش تولید مواد غذایی ما با کسری ۳۰ درصدی مواد غذایی مواجه خواهیم شد. این کسری باید از طریقی جبران شود. جبران این کسری ۳۰ درصدی، به سه روش ممکنست.
وی با اشاره به روش های موجود برای کنترل میزان تولید محصولات کشاورزی افزود: روش اول افزایش راندمان است. این راه شامل مواردی مانند افزایش راندمان آبی و مدیریت مسائل مربوط به شرایط کشت و برداشت و کنترل آب در کشاورزی می شود.
موسوی درباره لزوم نغییر الگوی مصرف برای کاهش مصرف آب اظهار داشت: راه حل دوم تغییر الگوی مصرف و الگوی غذایی مردم است. الگوی مصرف مردم باید به شکلی تغییر کند که آنان از مصرف محصولات پرآب بر تا حدی صرف نظر و به محصولات کم آب بر گرایش بیشتری پیدا کنند. در حقیقت قسمتی از مصارف گوشتی باید جای خودرا به حبوبات و تولیدات گیاهی بدهد.
این عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایرانیان با تاکید بر اهمیت وارد کردن آب مجازی در قالب محصولات کشاورزی افزود: سومین راهکار موجود، واردات مواد غذایی پر آب بر و در حقیقت واردات آب مجازی است. ما هم اکنون ۲۵ میلیارد متر مکعب واردات آب مجازی داریم. این آب عمدتاً در محصولاتی نظیر جو، کنجاله، ذرت و گندم وجود دارد.
وی ضمن با بیان بر این که کاهش مصرف آب به شکل ناگزیری کاهش تولیدات کشاورزی را در پی خواهد داشت، اظهارکرد: واردات آب مجازی با آنکه می تواند این مشکل را تا حدودی برطرف کند اما کشور را وابسته به تولیدات خارجی خواهدنمود و اتکای بیش از اندازه به واردات مواد غذایی، وابستگی ایران به کشورهای خارجی را در پی خواهد داشت. البته این مشکل نیز راهکارهای مربوط به خودرا دارد.
موسوی بر وارد کردن محصولات پرآب بر بجای تولید آنها در داخل کشور اصرار کرد و اظهار داشت: واردات محصولات گیاهی و گوشتی پرآب بر خصوصاً گوشت قرمز باید افزایش پیدا کند. گوشت قرمز بالاترین میزان مصرف آب مجازی را دارد و هر کیلوگرم گوشت قرمز ۱۵ متر مکعب آب مصرف می کند. هرچقدر تولید گوشت قرمز در کشور کمتر شود مصرف آب حوزه دامداری نیز کاهش پیدا می کند.
این عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایرانیان همین طور به لزوم توجه به کشت فراسرزمینی اشاره نمود و اضافه کرد: یکی دیگر از مسائلی که می تـواند به کاهش مصرف آب و بهبود پایداری محیط زیست کمک نماید، کشت فراسرزمینی است. متاسفانه در دو دهه اخیر با وجود شعارهای وزارت جهاد کشاورزی درباره کشت فراسرزمینی، اقدام خاصی دراین زمینه صورت نگرفته اسن و در این چند دهه کشورهای حوزه خلیج فارس از چندین میلیون هکتار از اراضی کشورهای پرآب استفاده و امنیت غذایی خودرا تقویت کرده اند. متاسفانه ایران هیچ اقدامی در این راستا انجام نداده است. کشور ما باید از پتانسیل کشورهای آسیای میانه و افریقا استفاده و قسمت مهمی از تولیدات گیاهی خودرا بوسیله کشت فراسرزمینی تامین کند.
موسوی در آخر بر ضرورت ایجاد ارتباط مناسب با کشورهای صادرکننده آب مجازی اصرار کرد و اظهار داشت: لازم است تا واردات آب مجازی ما از کشورهای مختلف صورت گیرد و تامین نیازهای ما به چند کشور خاص محدود نشود. کشورهای پرآبی مانند برزیل، آرژانتین و اوکراین صادرکنندگان مهم آب مجازی می باشند و واردات آب مجازی از این کشورها می تواند مصارف آب در داخل کشور را کم کند.
منبع: persianwet.ir
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب