دست پایین کشاورزان رودانی برای برداشت لیموترش
به گزارش آبیاری، روزهای آخر فصل برداشت لیموترش، آن هم در گرمای طاقت فرسای رودان را در حالی طی می نماییم که قیمت پایین این محصول نُقل محافل است؛ برای انعکاس مشکلات کشاورزان تلاش کردیم از نزدیک شاهد چگونگی برداشت و خرید و فروش این محصول باشیم اما ظاهرا دیگر توانی برای باغ داران باقی نمانده است.
صاحبان باغ های لیموترش و کارگران پس از نماز بامداد برای برداشت محصول عازم باغ ها می شوند و هنوز که آفتاب نزده فعالیت شان را آغاز کنند، هوا تا وقتی که کار را آغاز نکرده اند و طلوع فرا نرسیده خوب است، درحالی در همه جای کشور انتظار دارند بامداد ها خنک باشد اینجا گرمای خاص خویش را دارد البته برخی روزها هم خنک است.
باغداران و کارگران برداشت محصول لیموترش که سال هاست در این شرایط کار و زندگی کرده اند از همان زمان که در باغ ها حاضر می شوند، می فهمند روز گرم یا این که روز گرم تری در پیش روست.
با نخستین تلألو خورشید گرما هم رخ می نمایاند و به تدریج بر بدن ها مستولی می شود، گرمایی سخت که اصطلاحی خاصی برای آن دارند و آن اینست که «از گرما می ترکی»، یعنی هوا بسیار گرم است، آنان در مورد درجه گرمای هوا هم دمای اعلامی هواشناسی را باور ندارند.
کار کردن در این گرما هر لحطه سخت و سخت تر از سخت می شود بگونه ای که حتی سایه های خوش درختان لیموترش و آب خنک هم برای مقابله با این گرما و تنها چاره شان دعا کردن برای وزیدن باد خنک است که به صورت معمول کمتر می وزد و اغلب روزهای برداشت لیموترش کمتر بادی در باغ ها می وزد.
برداشت لیموترش هم با برداشت سایر محصولات باغی تفاوت های عمیقی دارد، این درخت پر از خارهای ریز و درشت است و شاخه های در هم تنیده ای که روی همدیگر سوار شده اند و حتی دستکش های ضخیمی که به صورت معموی برای برداشت این محصول تهیه می شوند بعد از سه تا چهار روز کارایی شان را از دست می دهند و بایستی دستکش های تازه ای تهیه کنند.
شاید خالی از لطف نباشد که بگویم درخت لیموترش به حدی خار دارد که دستکش در عین برداشت محصول نازک و نازک تر شده و در نهایت سر انگشتان آن پاره می شود و کارگری که مشغول کار است بایستی آنرا تعویض کرده و یا این که بدون دستکش به کار خود ادامه دهد و قیمت هر جفت دستکش هم ۳۰۰ هزار ریال است.
بدون دستکش بودن در هنگام دست چین لیموترش به هیچ عنوان سفارش نمی گردد اما گاهی در باغ های لیموترش از سر اجبار چنین اتفاق هایی رخ می دهد و دست و بازوهای فردی که برداشت می کند پر از زخم می شود.
روش دیگر برداشت لیموترش تکان دادن شاخ و برگ درخت با استفاده از چوب های بلندی است که به آنها «مَر» می گویند و برداشت با این چوب ها را «مَرشاف» می خوانند، در این روش یک سر چوب محکم و بلندی که یکی نیم تا ۲ متر و در بعضی موارد بیشتر طول دارد را در لای شاخ و برگ درخت قرار داده و آنرا به شدت تکان می دهند تا محصول بر زمین بریزد.
گروهی دیگر که اغلب زنان هستند محصول ریخته شده را از پای درخت جمع می کنند و برای این منظور هم فردی بعنوان «شاک زن» شاخه های خوابیده بر زمین را با استفاده از یک یا ۲ چوبی که برای این منظور تهیه کرده بلند می کند تا افراد بتوانند کار خویش را انجام دهند.
برداشت محصول لیموترش به غیر از مسئله گرمای شدید هوا مخاطره های دیگری همچون احتمال گزش حشرات و زنبوها تا نیش عقرب و مارهای خطرناک را هم دارد، کارگرانی بوده اند که در سالهای گذشته به دنبال نیش زنبور جان خویش را از دست داده اند، احتمال دیدن مار بسیار سمی و خطرناک کُک در عین برداشت و گزیده شدن توسط آن هم وجود دارد.
این نوع مار که گاهی بر روی زمین و گاهی بر شاخه درخت قرار می گیرد به خاطر رنگش گاهی با شاخه درخت لیموترش اشتباه گرفته می شود و گاهی هم دیده نمی گردد و حتی گاهی کارگران و کسانی که برای خوراک دام علف از باغ های لیموترش می چینند بدون آنکه بدانند بدن این مار را ۲ تکه کرده و بعد از دیدن آن گرفتار وحشت شده اند.
مشکلات برداشت محصول از باغ های لیموترش حتی بعد از برداشت هم ادامه خواهد یافت و صاحب باغ ها بایستی با دلالان بر سر قیمت چانه بزنند، قیمت ثابتی هم در روستای برنطین در شهرستان رودان که تعاون روستایی خرید تضمینی محصول ندارد نیست.
یکی هر کیلو لیموترش را هشت هزار ریال، دیگری هشتاد و پنج هزار ریال، آن یکی هفتاد و پنج هزار ریال می خرد آن هم محصول درشت دست چین، اگر مَر شاف باشد قیمت بین ۱۰ تا ۲۰ هزار ریال هم پایین تر است و گاهی پول نقد می پردازند و گاهی هم باغ دار را به آینده حواله می دهند.
برای باغدار هم به صرفه نیست که هزینه حمل بپردازد و محصولی را به روستای جغین برده و به قیمت ۹۰ هزار ریال به تعاون روستایی بفروشد چون که درآمد حاصل از این اختلاف قیمت را بایستی بعنوان هزینه مسیر به راننده و یا مالک خودرو وانت بپردازد یا این که بعنوان هزینه سوخت مصرف کند.
وقتی که از یکی از باغ داران لیموترش پرسیدم چرا محصول خویش را برای فروش به روستای جغین نمی برید اظهار داشت: این کار هیچ صرفه اقتصادی ندارد و ضمن این که یا بایستی پولی که از تعاون روستایی را دریافت نکرده ام به صورت نقد برای سوخت خودرو یا کرایه حمل بپردازم.
همانجا که بودم شنیدم در آخر هفته گذشته دلالان حاضر نشدند محصول مرغوب و درشت برداشت شده به روش دست چین یکی از باغداران را حتی به قیمت ۷۰ هزار ریال خریداری کنند و آن باغدار هم محصول خویش را نفروخت.
صحبت از خرید تضمینی لیموترش را در یکی ۲ هفته گذشته در رسانه ها دیده و در مورد آن با رئیس انجمن نظام صنفی کشاورزی رودان صحبت کرده بودم و می دانستم بخشدار سابق جغین، یعقوب شمس الدینی حالا بعنوان دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی این شهرستان شده است تماس گرفته و در مورد قیمت این محصول در روستای برنطین صحبت کردم.
شمس الدینی هم در پاسخ اظهار داشت: افرادی در این روستا هستند که هر کیلو لیموترش را به قیمت ۹۰ هزار ریال خریداری می کنند که نام یکی از آنها فلانی است و تفاوتی هم بین محصولی که به روش دست چین یا مَرشاف برداشت شده وجود ندارد.
با وجود آنکه می دانستم این سخن در عرصه عمل و میدان خرید و فروش لیمو اجرا نمی گردد همراه باغداری شده و به محل کارگاه شخصی که توسط شمس الدینی معرفی شده بود رفتم و دیدم قیمت لیموترش دست چین از آنچه شمس الدینی گفته بود پایین تر بود و قیمت لیموترشی مَر شاف از آن هم پایین تر بود.
اگر لیموترش برداشت شده به روش دست چین ۷۵ یا ۸۰ هزار ریال قیمت داشت قیمت لیموترشی که مَر شاف شده بود از آن هم پایین تر بود.
در روزهای آخر هفته گذشته هم خریداران حاضر نشده اند لیموترشی که با دست چیده شده را به قیمت ۷۰ هزار ریال خریداری کنند و واضح است لیموترشی که به روش دیگر برداشت شده را حتی از این هم پایین تر خریداری می کنند.
برخی باغداران در این شرایط حاضر شده اند محصول شان پای درخت بر زمین بریزد و برداشت نکنند، چون که هزینه برق و آبی که برای بدست آوردن محصول مصرف می شود بسیار بالاتر از این قیمتها است.
بعد از ظهر پنج شنبه هفته گذشته هم با دوستی که چند سالی است به تهران رفته گفت و گویی داشتم که صبحت قیمت لیموترش هم به میان کشیده شد و گفت لیموترشی که در رودان به قیمت ۵۰ هزار ریال هم از باغدار نمی خرند را بایستی در تهران با ۳۰۰ هزار ریال بخریم و راهکار حل مسئله باغداران این شهرستان ایجاد تعاونی تأمین نیاز باغداران شهرستان رودان است که همه باغداران شهرستان بایستی در آن عضو باشند.
تنها دلالان و مافیای لیموترش منفعت می برند
دهیار برنطین و یکی از باغداران هم به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: قیمت ۹ تا ۱۲ هزار تومان بدون شک به ضرر باغدار لیموترش در شهرستان رودان است و هزینه های انجام شده در یک سال قبل را جبران نمی کند و چیزی برای باغدار باقی نمی ماند که بخواهد به فعالیت خود در سال آینده ادامه بدهد.
اسماعیل مصلحی معتقد است: فروش نسیه هم به ضرر باغدار است چون که همه هزینه های حمل و نقل و بارگیری و تخلیه لیموترش بر وسایل نقلیه را باغدار باید متحمل شود و از سویی تعاون روستایی قیمت محصول را ۲ ماه بعد پرداخت می کند که با عنایت به تورم افسار گسیخته در کشور ارزش پول ۱۰ تا ۲۰ هزار ریال کاسته می شود.
وی به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ازاین رو اگر باغ دار محصول خویش را به قیمت ۸۰ هزار ریال داده و وجه را نقد دریافت کند مانند اینست که به قیمت ۹۰ هزار ریال به تعاون روستایی داده و وجه آنرا ۲ ماه دیگر دریافت کرده و هزینه کارگر برای حمل و نقل و کرایه خودرو و بارگیری و تخلیه پرداخت نکرده است.
این باغدار و دهیار روستای برنطین اضافه کرد: لیموترش دارای مافیایی در کشور است که قیمت را تعیین می کند و کسی که کاری به فعالان مافیایی ندارد و قدرت بازار این محصول را بدست دارد و از نظر مالی هم دست شان باز است.
قیمت کنونی لیموترش جبران کننده هزینه های باغدار نیست
مصلحی اشاره کرد: هم بعنوان یک باغدار و هم بعنوان دهیار و کسی که در کارگروه باغداران رودان شرکت کرده می گویم حداقل قیمت لیموترش بایستی بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ هزار ریال باشد تا تولید محصول و فعالیت در این حوزه صرفه اقتصادی داشته باشد و منجر به ورشکستگی باغداران این شهرستان نشود.
وی اضافه کرد: درصورتیکه قیمت ۱۲۰ هزار ریال باشد شاید بتواند اندکی از هزینه های سال قبل باغدار برای تولید محصول را جبران کند اما مبلغی برای تولید محصول در سال کشاورزی پیش رو و تأمین معیشتش باقی نمی ماند، در نتیجه شکستن درختان لیموترش و تبدیل آن به چوب و زغال برای امرار معاش خانواده باغداران، باغ های لیموترش این شهرستان را تهدید می کند.
دهیار روستای برنطین اضافه کرد: سال جاری زحمت های بسیاری برای افزایش قیمت لیموترش کشیده و اعلام کردیم کسی حق فروش محصول نامرغوب ندارد و نظارت سفت و سختی انجام دادیم که همین مساله قیمت محصول را از ۲۲۰ هزار ریال به ۳۹۰ هزار ریال رساند و همین هم منجر گردید یکی از دلالان بزرگ لیموترش جرأت ورود برای خرید محصول در این روستا را نداشته باشد.
مصلحی اضافه کرد: اما این دلال که به دلایلی در روستاهای جغین و برنطین قادر به خرید لیموترش نامرغوب نبود کار خویش را در روستاهای دیگر انجام می داد و مبادرت به خرید محصول نامرغوب برای کاهش قیمت لیموترش در بازار می کرد.
باغداران نگران معیشت خانواده هایشان هستند
وی اشاره کرد: درصورتیکه نظارت محکم و موثری برای فروخته نشدن لیموترش های نامرغوب در سایر روستاهای رودان انجام می شد، قیمت لیموترش بهتر از وضعیت کنونی بود و باغداران نفسی کشیده و کمتر نگران معیشت خانواده هایشان در سال آینده می شدند.
این باغدار اضافه کرد: از طرفی لیموترش در شهرستان میناب هم کاشت می شود که ۲۰ تا ۱۰ روز زودتر از شهرستان رودان بدست می آید اما نکته اش آنجاست که محصول کشاورزی در شهرستان میناب بهتر به عمل می آید و کشاورزان مینابی در زمینهای کشاورزی خود لیمو کاشته اند و هنگام برداشت تلاش می کنند زودتر محصول باغی لیموترش بدست آمده را چیده و سریع تر فعالیتهای کشاورزی بپردازند.
دهیار روستای برنطین اضافه کرد: به عبارتی لیموترش برای آنان اهمیت کمتری از محصول های کشاورزی دارد و همین سبب می شود چندان توجهی به کیفیت محصول لیموترش نداشته باشند که این هم در کاهش قیمت محصول موثر است.
وی با یادآوری فعالیت کارگروه کشاورزی رودان در مورد قیمت لیموترش، اشاره کرد: این کارگروه کوشش کرد بین فعالان کشاورزی شهرستان میناب ارتباط و هماهنگی ایجاد نماید اما موفق نشد.
لیموترش در باغ و پایتخت تفاوت قیمتی قابل ملاحظه ای دارد
مصلحی ضمن اشاره به سفر هفته گذشته خود به تهران و بازدیدی که از میدان میوه و تره بار پایتخت و مغازه های میوه فروشی آن داشته اظهار داشت: محصول لیموترش ریز که برای تهیه آبلیمو توسط کارخانه ها خریداری می شود در تهران به قیمت ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار ریال خریداری و همین محصول در مغازه های بین ۴۰۰ تا ۶۵۰ هزار ریال به فروش می رسد اما دلالان این محصول را در رودان به قیمت ۴۰ هزار ریال خریداری می کنند!
دهیار روستای برنطین اشاره کرد: متاسفانه تنها کسانی که منفعت می برند دلالان و مافیای لیموترش کشور بوده و تولید کننده و مصرف کننده ضرر و زیان می بینند و دولت ها هم سال هاست نظارتی در این خصوص نداشته و آنرا رها کرده اند.
وی اظهار داشت: طبیعی است که در این شرایط باغ داری که بهترین لیموترش کشور را تولید می کند ناگزیر از فروش باغ یا خشک کردن آن شده و چوب هایش را بفروشد، کاشت سایر محصول های کشاورزی هم به صرفه نیست.
این باغدار اشاره کرد: از طرفی هم اگر باغدار بخواهد لیموترش خویش را با عنایت به قیمت نامناسب آن خشک کرده و به عبارتی لیمو عمانی کند به خاطر واردات لیمو خشک در فصل برداشت صرفه اقتصادی برایش ندارد.
سیاست واردت لیمو عمانی در فصل برداشت لیموترش به ضرر باغداران است
مصلحی تصریح کرد: نمی دانیم چه سیاستی وجود دارد که در زمان برداشت لیموترش مجوز واردات لیموی عمانی داده می شود و الان هر کیلو لیمو عمانی را به قیمت ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار ریال از باغدار خریداری می کنند که اگر مجوز واردات داده نشود نیمی باغداران نیمی از محصول خویش را خشک کرده و لیموترش کمتری وارد بازار می شود.
وی اشاره کرد: حتی این پیشنهاد عنوان شد که برداشت لیموترش در هر هفته سه روز متوقف شود تا بازار توان خویش را برای خرید بازیابد اما به دلیل نبود هماهنگی بین ۲ شهرستان میناب و رودان تنها در مرحله پیشنهاد متوقف گردید.
اقدام تعاون روستایی برای خرید لیموترش التیام بخش درد باغداران نشد
مسوول کارگروه کشاورزی شهرستان رودان هم که خود باغدار لیموترش است به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: متاسفانه با وجود واسطه ها هر کاری که انجام دادیم و حتی با وارد کردن تعاون روستایی کشور به عرصه خرید لیموترش هر کیلوگرم از باغداران به قیمت ۶۰ تا ۷۰ هزار ریال خریداری می شود که در بعضی روزها از این هم پایین تر خریداری می کنند و الان که با همدیگر صحبت می نماییم قیمت هر کیلو لیموترش پایین است.
اسحاق فولادزاده اشاره کرد: فعالیت تعاونی روستایی هم به آن صورت که باید دردی از مردم دوا نکرده است و باغداران در حال زیان دیدن هستند.
وی در مورد مذاکره های خود برای به صرفه کردن قیمت لیموترش هم اظهار داشت: تنها مذاکره ای که انجام دادیم حضور در کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی بود که ما را به معاون وزیر در تعاون روستایی ارجاع دادند و معاون وزیر هم استقبال کرد و برای خرید هم اقدام نمودند اما متاسفانه همت این سازمان برای خرید سازمان تعاون روستایی این بوده پایه هر کیلوگرم لیموترش بر ۷۰ هزار ریال قرار گیرد!
مسوول کارگروه کشاورزی شهرستان رودان خاطرنشان کرد: این قیمت حتی هزینه کارگری باغدار را هم تأمین نمی کند و طبیعی است وقتی پایه قیمتی ۷۰ هزار ریال باشد دلال و واسطه هم محصول را به قیمت ۱۵۰ هزار ریال هم خریداری نمی کند.
قیمت جهادکشاورزی با قیمت واقعی تفاوت معنا داری دارد
فولادزاده تصریح کرد: قیمت تمام شده برپایه کارشناسی که سازمان جهادکشاورزی انجام می دهد با کارشناسی که باغدار انجام می دهد بسیار متفاوت می باشد و جهادکشاورزی در بررسی قیمتی خود هزینه های سم و کودی که برای تولید محصول تهیه می شود را محاسبه نمی کند.
وی اشاره کرد: یکی از مسئولان جهاد کشاورزی بعد از آنکه فصل برداشت لیموترش رو به اتمام است به صورت لفظی و شفاهی و بدون آنکه به صورت مکتوب و رسمی باشد گفت قیمت تمام شده هر کیلو لیموترش ۱۲۰ هزار ریال است.
این باغدار اشاره کرد: اما در عمل و میدان قیمت اعلام شده قیمت تمام شده هر کیلو لیموترش نیست و با شرایطی که وجود دارد و هزینه هر کیلو لیموترش از ۱۲۰ هزار تومان بیشتر بوده و با در نظر گرفتن نوسان قیمتی نهاده های کشاورزی، قیمت لیموترش از ۱۵۰ هزار ریال هم بیشتر است.
نیاز به هماهنگی بیان باغداران لیموترش در شهرستان های رودان و میناب وجود دارد
وی اشاره کرد: میناب به میزان کمتری از شهرستان رودان باغ لیموترش دارد و مرغوبیت لیموترش رودان را هم ندارد و زمان برداشت آن از رودان جلوتر بوده و به اجبار برای برداشت محصول شتاب می کنند که همین مساله در کاهش قیمت تأثیر دارد و با رودان هماهنگی ندارند.
مسوول کارگروه کشاورزی شهرستان رودان اظهار داشت: طی هماهنگی که دهیار برنطین با ما انجام داد کارگروهی تشکیل شد که این تنها برای مدت کوتاهی در افزایش قیمت موثر بود چون که برخی دست فروش ها و دلالان و دیگران به این فعالیت ضربه می زدند و اجازه ندادند قیمتها به نحوی مدیرت شود که سود و منفعتی و صرفه اقتصادی برای باغدار داشته باشد.
تولید لیموترش، بدون صرفه اقتصادی
فولاد زاده اضافه کرد: اگر این هماهنگی بین دهیاران و باغداران شهرستان وجود داشته باشد قطعا در افزایش قیمت و رسیدن آن به نقطه ای که تولید محصول برای باغدار صرفه اقتصادی داشته باشد تأثیر خواهد داشت.
این باغدار تصریح کرد: هماهنگی لازم بین روستاها و دهیاران باید بگونه ای ایجاد شود که دردی از مردم درمان کند و امیدواریم به این نقطه برسیم.
وی در مورد باغ خود اظهار داشت: قیمت لیموترش هم اکنون به هیچ عنوان صرفه اقتصادی برای باغداران نداشته و حتی کارگران را هم گرفتار کرده است و هزینه دستمزد آنان را هم تأمین نمی کند و بنابراین و اجبار ناشی از آن، باغم را اجاره داده ام.
فولادزاده خاطرنشان کرد: میتوان به جرأت گفت ۹۰ درصد باغداران توان ادامه این فعالیت را ندارند و معیشت شان تأمین نمی گردد و کارگران هم گرفتار هستند.
۹ هزار و ۳۱۸ هکتار از باغ های شهرستان رودان به کشت لیموترش اختصاص داشته که پیشبینی می شود باتوجه به فصل برداشت آن که از تیرماه تا شهریورماه است، ۱۱۰ هزار تُن محصول در این شهرستان برداشت شود.
هم حالا رودان با تولید حدود ۴۶ درصد لیموترش کشور و ۲ درصد تولید جهان، از کیفیت بالای محصول برخوردار بوده و به جایگاه خوبی در صادرات و تأمین نیاز استان و کشور دست یافته است.
«مکزیکن لایم (لیموترش محلی» «لیسبون»، «خارکل» و «پرشین» از رقم های لیموترش در رودان است.
همه این ها درحالی است که روابط عمومی سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار شهرداری تهران، قیمت هر کیلوگرم لیموترش را ۱۸۰ هزار ریال اعلام نموده است.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب