چالش های کنترل تب مالت در کرمان
به گزارش آبیاری، ساختار سنتی دامداری ها، فقدان هویت گذاری، چرخش و جابه جایی مستمر دام ها در استان کرمان و این که امکان ردیابی دام را با مانع مواجه کرده، از چالش های کنترل بیماری تب مالت بوده که معاون سلامت اداره کل دامپزشکی شمال استان به آنها اشاره نمود و البته از طرح ابتکاری (MRT) در کرمان اظهار داشت که موثر بوده است.
به گزارش آبیاری به نقل از خبرگزاری ایرنا، بروسلوز یا تب مالت یک بیماری عفونی (باکتریایی) است که از مهم ترین بیماری های مشترک بین انسان و دام به حساب می آید و منشا آن در دام است.
نحوه انتقال تب مالت از راه مصرف فرآورده های خام دامی آلوده و لبنیات غیرپاستوریزه نجوشانده همینطور ارتباط با دام بیمار است که ایجاد سقط جنین در دام، ضعف سیستم ایمنی و ترشحات می کند و از این طریق دامدارانی که در ارتباط با دام بیمار هستند می توانند آلوده شوند.
مهمترین روش جلوگیری از این بیماری واکسیناسیون مستمر و منظم در دام های سبک و سنگین است اما در کرمان چالش های برای کنترل این بیماری خسارت زا وجود دارد که باوجود واکسیناسیون گسترده هم همچنان با خطر مبتلا شدن مواجه هستیم؛ هرچند به قول معاون سلامت اداره کل دامپزشکی، طغیان بیماری تب مالت در استان نداشته ایم.
صدیقه کاظمی نیا روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اضافه کرد: موارد مثبت بروسلوز انسانی در سال ۱۴۰۳ بر مبنای آمار موجود یک عدد غیرنرمال و حالت طغیانی نیست. ما در یک رِنج (طیف و محدوده) بروز بیماری در استان حرکت می کنیم؛ طغیان یعنی بیشتر از حد انتظار باشد برای نمونه تب مالت در یک روستا شایع شود که چنین گزارشی در سالهای اخیر نداشتیم.
وی که اصرار دارد آمار دقیق ابتلای انسانی را مرجع آن یعنی دانشگاه های علوم پزشکی استان باید اعلام کنند عنوان کرد: موارد مبتلا شدن به بیماری در دام و انسان نسبت به سالهای پیش از آن رشد نداشته و در یک محدوده اتفاق افتاده است. کرمان نسبت به سایر استان ها هم جزو استانهای آلوده به لحاظ تب مالت در کشور نیست، برای نمونه استان ها که طغیان داشتند بیشتر و جلوتر از ما هستند.
رفسنجان و سیرجان دارای بیشترین ابتلای انسانی به تب مالت معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان کرمان در عین حال اظهار داشت: به هر حال ما در زمینه تب مالت یک basic rate (نرخ پایه یا اصلی) در استان داریم و آمار ابتلای انسانی باید از سوی دانشگاه علوم پزشکی اعلام گردد اما هم اکنون شهرستان های رفسنجان و سیرجان بالاترین ابتلای انسانی به تب مالت را در حوزه شمال استان دارند.
وی اضافه کرد: ما می توانیم آمار دامپزشکی از نظر میزان موارد آلوده و شهر های دارای موارد ابتلای دام را عرضه دهیم.
کاظمی نیا در رابطه با علت مبتلا شدن به این بیماری در استان کرمان اظهار داشت: چندین مورد در استان وجود دارد؛ اول این که ما دام شناسنامه دار نداریم، هویت گذاری دام نه فقط در استان بلکه در کشور به درستی انجام نشده و در دنیا این طور است که دام ها هم ثبت احوال دارند یعنی دام بعد از تولد یک شناسنامه دارد، دارای کد و ثبت می شود. وقتی کشتارگاه می رود یا به علتی تلف شود، منقضی می شود ولی ما این را نداریم.
قابلیت ردیابی و رهگیری درست دام ها را نداریم وی خاطرنشان کرد: این اتفاق سبب شده که ما قابلیت ردیابی و رهگیری درستی در دام های استان نداشته باشیم و دائما دام وارد و خرید و فروش صورت می گیرد. هرقدر واکسن بزنیم و سمپاشی نماییم وقتی این جمعیت دامی داینامیک (جنباننده و پویا) است و ثابت نیست، در کنترل موفق نیستیم ازاین رو یکی از علت های مهم اینست که هویت گذاری دام را به درستی نداریم.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان کرمان اضافه کرد: مبحث دوم اینست که تردد فراوان و خرید و فروش بالای دام را داریم، دام فاقد شناسنامه بهداشتی وارد استان می شود و طبیعتا بیماری دائما در منطقه می چرخد.
پرورش سنتی دام در استان وی اظهار داشت: مورد بعدی ساختار دامپروری سنتی در استان کرمان است و تعداد اندک دامداری نیمه صنعتی داریم که به اینها صنعتی هم نمی توان گفت، ازاین رو معلوم است که وضعیت پرورش و بهداشت در آنها درست نیست، زایشگاه درستی ندارند حتی اگر دام بروسلوزی وارد گاوداری شود اگر زایشگاه داشته و شیر پاستوریزاسیون برای گوساله وجود داشته باشد امکان سرایت کمتر است.
صدیقه کاظمی نیا معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان کرمان کاظمی نیا افزود: مبحث بعدی مسئله دامپروران در استان است که تحصیلکرده و باسواد نیستند و خیلی دشوار می باشد که برای آنها تغییر فرهنگ و دیدگاه صورت گیرد، معمولاً برایشان باورپذیر نیست اگر جایگاه واکسیناسیون یا زایشگاه ایجاد کنند سودش برای خودشان است در حالیکه فکر می کنند هزینه اضافه است و قائل به مسئول فنی بهداشتی، بهداشت اصولی و مدیریت بهداشتی نیستند.
اغلب مبتلایان دامدار هستند وی اظهار داشت: اگر با مسؤلان دانشگاه علوم پزشکی صحبت کنید به شما می گویند تعداد قابل توجهی از مبتلایان به تب مالت خود دامداران هستند که در ارتباط نزدیک با دام همچون گوساله، بره سقط شده یا ترشحات دام، آلوده می شوند بنابراین عموما این بیماران را دامدار ذکر می کنند.
این مقام مسئول مرحله بعدی را فرهنگ مصرف عنوان نمود و اضافه کرد: ما هنوز موفق نشدیم این مورد را در میان مردم جا بیندازیم که باید محصولات لبنی پاستوریزه و بهداشتی مصرف شود البته روی این بحث دارم و دلایلی هم دارد که یکی قدرت خرید مردم و بحث اقتصادی آن است.
وی بیان نمود: دومین دلیل، نبود اعتماد به محصولاتی است که در بازار وجود دارد یا همچنان می گویند شیر پاستوریزه آبکی و رقیق است؛ مورد سوم هم در ارتباط با برخی تبلیغاتی است که انجام شده و یادتان هستند که گفته شد این محصولات لبنی، روغن پالم، آلودگی به دارو، سرکه یا وایتکس دارند که همین موارد در ذهنیت مردم تأثیر گذاشت.
برنامه هماهنگ واکسیناسیون دام کاظمی نیا اظهار داشت: ما با سازمان دامپزشکی کشور هماهنگ هستیم و سامانه ای داریم که جمعیت دام در آن مشخص است یعنی افراد از هر جای ایران می توانند ببینند که هر شهرستان چقدر دام دارد و چه تعداد آن سبک و سنگین است؟ و برپایه جمعیت دام و هماهنگی که با استان ها می شود یک پیشبینی را سازمان برای استان ها می گذارد.
وی اضافه کرد: برای نمونه به استان کرمان اعلام می شود با عنایت به یک میلیون دام سنگین و چهار میلیون دام سبک باید این کارها را انجام دهید در واقع یک پِلن (طرح یا نقشه) از بالا به پایین حالت آبشاری تعریف شده است و ما بر مبنای آن نقشه برای همه بیماری ها اقدام می نماییم و فقط تب مالت نیست.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان کرمان عنوان کرد: برای نمونه سال ۱۴۰۳ باید حدود ۷۰۰ هزار دام سبک را واکسن تب مالت می زدیم که برای جمعیت دام های زیرپوشش انجام شد و بر مبنای عملکرد سال گذشته درمورد واکسیناسیون دام سبک و سنگین برای سالجاری پیشبینی ها را مقداری بالاتر می گیریم و آنرا اجرایی می نماییم.
شناسایی ۱۵۵ دام سبک و سنگین دچار تب مالت وی اظهار داشت: همینطور ۲ نوع ردیابی داریم که در دام سنگین از راه خونگیری صورت می گیرد و به آن پایش و مراقبت می گویند؛ یعنی ما در دامداری ها با اولویت صنعتی و نیمه صنعتی خون گیری می نماییم که بر مبنای عملیات مراقبت و پایش بیماری تب مالت در دام های تحت پوشش اداره کل دامپزشکی استان کرمان در سال ۱۴۰۳ تعداد ۱۰۶ راس دام سبک و ۴۹ راس دام سنگین دچار بیماری تب مالت شناسایی و حذف شد.
کاظمی نیا در رابطه با علت این که تعداد دام های مبتلا در استان کرمان کم است، بیان نمود: ما همه دام ها همچون خانگی را زیر پوشش نداریم، یک تصویر کلی و نسبی آماری از دامداری های سنتی داریم اما باز هم همه سنتی ها زیر پوشش دامپزشکی نیستند بخصوص که خرید و فروش می شوند.
موارد مبتلا شدن در استان روند ثابت دارد وی اضافه کرد: موارد مبتلا شدن نسبت به سال قبل حدودا یک میزان بوده، بعضی شهرستان ها کم و بعضی شهرستان ها زیاد شده اما در کل استان در یک رِنج (محدوده یا دامنه) حرکت می نماییم و حرکت سینوسی دارد بنابراین در استان خیلی حالت طغیان نداریم.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان کرمان اظهار داشت: چالش بزرگی که داریم اینست تا وقتی که در زمینه قرنطینه و جابه جایی دام کار اساسی انجام ندهند، ما نمی توانیم کاری انجام دهیم برای نمونه می رویم در یک دامداری خانگی که ۱۰ گاو دارد سه ماه بعد هیچی ندارد و فروخته است، دلال و واسطه داریم، قصاب دام را می خرد و می فروشد یا دام موجود مورد قبلی نیست که واکسن زدیم.
آزمایش ابتکاری برای دامداری های سنتی کاظمی نیا اضافه کرد: کار دیگری که صرفاً در کرمان انجام می دهیم و دستور سازمان دامپزشکی نیست، برای کنترل بروسلوز چند سال است تست حلقه ای شیر (MRT) بعنوان یکی از تست های غربالگری روی شیر صورت می گیرد و خیلی خوب جواب گرفته ایم.
وی اظهار داشت: ام. آر. تی آزمایش خیلی سریع است به جهت اینکه دام دچار تب مالت را تشخیص دهیم. غیر از واکسیناسیون و خونگیری، ما روستایی را رها نکردیم و در مراکز جمع آوری شیر سنتی تست حلقه ای می نماییم هرجا که مثبت شد ردیابی می نماییم که این مرکز از کدام خانه یا گاوداری، شیر را تحویل گرفته است.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان کرمان افزود: کرمان، استان اول در اجرای این طرح است و در کشور پیشتاز هستیم در حالیکه تست حلقه ای شیر (MRT) الزامی نیست و می توانیم آنرا انجام ندهیم.
سل گاوی مثبت از زرند تا ۲۵۰ راس دام در شمال وی اظهار داشت: حتی سالهای قبل یک راس گاو در روستای دورافتاده شهرستان زرند را تست کردیم و از نظر بیماری سل مثبت شد، می توانستیم آنرا بفرستیم کشتارگاه و تمام شود اما رها نکردیم و مورد پیگیری قرار|گرفت که مبدا بیماری یکی از مناطق شمال کشور بود و ۲۵۰ گاو آنجا درگیر شده بودند.
کاظمی نیا، واکسیناسیون مستمر و منظم در دام های سبک و سنگین را در کنار سایر مراقبت ها از مهم ترین عوامل پیشگیری بروز بیماری عنوان نمود و اظهار داشت: ما پیشبینی واکسیناسیون داریم که سالانه انجام می دهیم اما فرهنگ مصرف و فرهنگ بهداشت فردی و مصرف نکردن فرآورده های لبنی فاقد پاستوریزاسیون یا نوشانده هم اهمیت و نقش کلیدی دارد که بحث مفصلی است.
کرمان دارای ۲۵ شهرستان است و شمال استان با ۱۷ شهرستان، اداره کل دامپزشکی مستقل از جنوب کرمان دارد.
منبع: persianwet.ir
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب