حدود ۲۰ درصد اهداف چشم انداز ۲۰ ساله کشاورزی محقق شد
آبیاری: به گزارش آبیاری، مشاور مطالعاتی معاون آب و خاک وزارت جهاد در رابطه با تحقق برنامه های سند چشم انداز افق ۲۰ ساله، اظهار داشت: بین ۲۰ تا ۲۵درصد برنامه های سند، محقق شده که میزان سرمایه گذاری عامل اصلی عدم تحقق طرح ها است.
به گزارش آبیاری به نقل از مهر، گروه اقتصاد- فاطمه امیراحمدی: سند چشم انداز افق ۲۰ ساله در ایران در جهت توسعه کشور در حوزه های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تدوین شد. در حوزه اقتصاد، بخش کشاورزی از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد چونکه امنیت ملی به امنیت غذایی گره خورده است.
خبرنگار مهر در چند گزارش عملکرد در ارتباط با بخش های مختلف کشاورزی را شامل میزان سرمایه گذاری، تولید، بهره وری و… را پیگیری کرده و منتشر گردید. در ادامه به عملکرد مدیران مربوطه در این دو دهه در حوزه آب و خاک پرداخته می شود.
عملیاتی شدن برنامه ها به اعتبار نیاز دارد
ادریس مرسلی، مشاور مطالعاتی معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با اقدامات در ارتباط با حوزه آب و خاک طی ۲۰ سال گذشته، اظهار داشت: آب و خاک عمده ترین مسایل حوزه کشت در کشاورزی است. عنوان می شود حدود ۸۰ درصد از اعتباراتی که در قسمت کشاورزی تخصیص یافته به طور عمده برای بخش های زیربنایی یعنی آب و خاک هزینه می شود.
وی اضافه کرد: آب و خاک حوزه های سرمایه بر به شمار می روند. در مبحث آب برنامه های مطرح در سند چشم انداز شامل توسعه شبکه های آبیاری، تجمیع و نوسازی، عملیات آب و خاک در زمینه تشکل ها و تعاونی ها، انتقال آب با لوله، بازسازی و نوسازی قنوات می شود.
وی با اشاره به اینکه مبحث خاک هم اخیرا مطرح گردیده است، افزود: سال قبل اعتباری که برای تحقق اهداف این دو حوزه پیشنهاد شد به جهت اینکه بتواند ما را بسمت و سویی که در سند چشم انداز آمده، رهنمون کند ۱۴۶ همت بود؛ اما فقط ۳ درصد این مبلغ پرداخت گردید. بدین سان در سال ۱۴۰۳ کل اعتبار تخصیصی برای آب و خاک ۵.۲ هزار میلیارد تومان بود.
وی اظهار نمود: ۱۴۶ هزار میلیارد تومان برای این بود تا بتوانیم با این مبلغ ۲۰۰ هزار هکتار سامانه نوین آبیاری صورت گیرد که ۱۵۰ هزار هکتار آن زیرسطحی باشد، ۷۰ هزار هکتار شبکه اجرا شود، ۶۰ هزار هکتار تجمیع و نوسازی داشته باشیم و سالانه 3000 کیلو متر قنات بازسازی و نوسازی شود.
مشاور مطالعاتی معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی توضیح داد: با عنایت به اعتبار مورد نیاز تنها ۳.۴ درصد آن تأمین شد. حال اگر این مورد به کل برنامه ها و تخصیص بودجه تسری داده شود خواهیم دید که باید منابع فراهم باشد تا طرح ها به بهره برداری برسند.
وی خاطرنشان کرد: اگر به آمار اجرای طرح ها در حوزه آب و خاک برگردیم، سال قبل حدود ۳۰ هزار هکتار در قسمت آبیاری نوین سامانه عملیاتی شد. همینطور نزدیک به ۳۰ هزار هکتار در دست اقدام است.
مرسلی با اشاره به اینکه ۵۵۰ هکتار از این آمار با عنایت به آبیاری زیرسطحی و هوشمند پیشبینی شده در برنامه هفتم تابحال انجام شده است، اظهار نمود: بحث های زیر سطحی هوشمندسازی اخیرا مطرح و درحال راه اندازی است و تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیاری داریم.
وی خاطرنشان کرد: در بحث شبکه ها حدود ۱۶۵۰۰ هکتار به بهره برداری رسیده است؛ باآنکه اجرای این طرح همان گونه که آمد احتیاج به سرمایه زیادی دارد. همینطور در قسمت تجمیع و نوسازی ۲۷۰۰ هکتار، در نوسازی و بازسازی قنوات حدود ۷۶۰ کیلومتر، در تأمین انتقال آب به باغات حدود ۳۹۰ هکتار، در انتقال آب با لوله حدود ۵۹۰ کیلومتر، در بحث کانال های آبیاری حدود ۲۲ هزار هکتار و در جاده بین مزارع حدوداً ۵۵۵ کیلومتر کار انجام شده است.
وی در رابطه با اقدامات انجام شده در حوزه خاک اظهار داشت: برنامه های تدوین شده در این عرصه در برنامه هفتم پیشرفت که از سال قبل شروع شده برای حدود ۵۵ هزار هکتار خاک بوده است.
از تخصیص اعتبارات تا قدرت خرید آنها
مشاور مطالعاتی معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در رابطه با روند این امور در سالهای گذشته طی افق ۲۰ ساله سند چشم انداز، اظهار نمود: هم اکنون عملکرد ما در روش های نوین آبیاری عدد بالای ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار را نشان داده است.
وی اظهار داشت: اگر این عدد تقسیم بر ۸.۷ میلیون هکتار شود که اراضی آبی کشور است نزدیک به ۴۰ درصد این اراضی به سامانه نوین آبیاری مجهز شده اند. به عبارتی از سال ۱۳۶۸ که برنامه های توسعه ای بشکل الگوسازی در کشور پیگیری می شود (البته پیش از انقلاب هم وجود داشت اما آنها امروز دیگر مستهلک شده اند) گفته می شود حدود ۵۰ هزار هکتار پیش از انقلاب در دشت مغان، جیرفت و… بشکل الگویی کار شده اما این امر بعد از انقلاب سرعت گرفته بخصوص از سالهای آخر دهه ۶۰ که برنامه اول توسعه شکل گرفت. امروز هم همان گونه که گفتم به ۳.۱ میلیون هکتار رسیدیم.
این مسئول دولتی با اشاره به اینکه در بعضی سال ها عملکردمان نزدیک به ۲۰۰ هزار هکتار بوده است، اضافه کرد: سال هایی که در سرمایه گذاری از راه صندوق توسعه ملی پشتیبانی شدیم پیشرفت ها نزدیک اهداف بوده است. در این مقطع زمانی، طرح آبیاری تحت فشار پیشبینی شده بعنوان طرح اقتصاد ملی معرفی و اعتبار به آن تخصیص داده شد.
وی افزود: اگر رقم پروژه های اجرا شده در سیستم آبیاری نوین را به طرح های درحال انجام اضافه نماییم، حدود ۵۰ هزار هکتار در سال می شود که با رقم ۲۰۰ هزار هکتار فاصله بسیار دارد.
وی خاطرنشان کرد: پیشرفت پروژه ها به عدد اعتبارات و قدرت خرید این اعتبارها بر می گردد. مثلا با تورم ۵۰ درصد، کشاورز بعنوان سرمایه گذار نمی تواند لوله، اتصالات و هر آن چه نیاز است را تأمین کند. از طرفی بودجه دولتی هم سوری شده و توان سرمایه گذاری آن به لحاظ واقعی روی زمین کاسته می شود.
جزئیات تحقق سیستم آبیاری نوین در ۶ برنامه توسعه ای کشور
مرسلی ضمن اشاره به راه اندازی شبکه کشی در طول این دو دهه با عنایت به سند چشم انداز افق ۱۴۰۴ افزود: طی سالهای گذشته بیشتر از یک میلیون و ۶۷۰ هزار هکتار شبکه آبیاری راه اندازی شد. به همین اندازه هم تجمیع و نوسازی داشتیم. همینطور بیشتر از ۵۱۲ هزار زه کشی انجام شده و نزدیک به ۳۴ هزار کیلو متر انتقال آب با لوله داشتیم. در مبحث نوسازی قنوات هم نزدیک به ۳۲ هزار کیلو متر از آنها بازسازی شدند.
مشاور مطالعاتی معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی ضمن اشاره به اقدامات انجام شده در ۶ برنامه توسعه ای کشور در مبحث آب، توضیح داد: در برنامه اول ۷۹ هزار و ۵۰۰ هکتار سامانه های آبیاری نوین اجرا شده و این عدد در برنامه دوم به ۲۰۳ هزار هکتار رسید. در برنامه سوم این رقم برای اراضی کشاورزی ۲۱۶ هزار هکتار بود، برنامه چهارم ۴۹۳ هزار هکتار، برنامه پنجم ۶۱۷ هزار هکتار و حدود یک میلیون هکتار هم در برنامه ششم از اراضی کشاورزی به سیستم آبیاری نوین مجهز شدند.
وی ضمن اشاره به عملکرد استان ها در این طرح افزود: استان فارس بالاترین رتبه را در سامانه های آبیاری نوین با عملکرد ۲۵۴ هزار هکتار داشت. خراسان رضوی، همدان، کرمانشاه، اصفهان، آذربایجان غربی، خوزستان و البرز دیگر استانهای رتبه دار کشور هستند.
چقدر از اهداف سند چشم انداز محقق شد؟
مرسلی در رابطه با میزان تحقق برنامه های سند چشم انداز افق ۲۰ ساله اظهار داشت: بطور میانگین بین ۲۰ تا ۲۵ درصد برنامه های این سند محقق شده است. البته تأکید می شود میزان سرمایه گذاری عامل اصلی در بحث های پشتیبانی کننده بخصوص کارهای مثل سیستم آبیاری، شبکه کشی و… بحساب می آید. به صورتی که هر زمان بودجه بوده و اعتبارات بیشتری تزریق شده در آن سال عملکردها بهتر بوده است. این نشان داده است که ما ظرفیت بالایی در توسعه بخش کشاورزی کشور داریم.
وی ضمن اشاره به ریسک پذیرتر شدن سرمایه گذاری در قسمت کشاورزی در سالهای اخیر، افزود: در سالهای اخیر هم قدرت مالی اعتبارات و هم خود افزایش قیمتها ریسک را در این عرصه بالا برده است. یک سرمایه گذار برای این امر سودآوری بخش کشاورزی را با سایر حوزه ها مانند بازار ارز، سکه و… مقایسه می کند.
وی افزود: هم اکنون ۹۳ درصد از سرمایه کشور در امور خدماتی متمرکز شده است. سیستم بانکی در ساخت و ساز سرمایه گذاری می نماید که خروجی زیادی ندارد. در حالیکه اگر این سرمایه ها با همان ۱۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده در قسمت کشاورزی هزینه شود در رونق کسب و کار کمک زیادی شده است.
وی تصریح کرد: احتیاج به پشتیبانی داریم تا توزیع ثروت و درآمد در جامعه متعادل شود. رویه فعلی نشان داده است هنوز نتوانسته ایم تمرکز سرمایه را بسمت حقیقت ها و کاهش نابرابری ها هدایت نماییم که جامعه روستایی بتواند تولید خودش را داشته باشد.
این مسئول دولتی با اشاره به اینکه اطلاعات می گوید روند نسبت به گذشته مثبت است، اظهار داشت: اما همچنان نسبت به اهداف تعیین شده در کشور، همسایگان و دنیا فاصله داریم که یکی از مهم ترین دلایلش به سرمایه گذاری بر می گردد. در کنار تأمین اعتبارات، اثرات منفی دیگر را هم شاهد هستیم؛ چون مدیریت های نامناسب، بحث تحریم ها و… بین تدوین برنامه ها تا اجرای آنها فاصله انداخته در حالیکه می توانستیم بهتر عمل نماییم.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب